Continentals zoektocht naar innovatieve materialen ging zelfs zo ver als de bescheiden paardenbloem, een plant die gebruikt kan worden om rubber te maken, voor bijzonder milieuvriendelijke banden. Materiaalonderzoeker Carla Recker wil van de paardenbloem een grensverleggend materiaal maken.

De banden zelf zijn zwart en rond, net als alle 'gewone' banden. De subtiele in reliëf op de zijkant aangebrachte paardenbloemen vormen de enige verwijzing naar de oorsprong van het materiaal. Dat, en natuurlijk ook het geelgroene embleem met de merknaam 'Taraxagum', afgeleid van de botanische naam van de plant. In het technologiecentrum van Continental in Stöcken (Hannover) kijkt Carla Recker met trots naar de band die in de conferentiezaal tentoongesteld is, een band die slechts twee weken eerder in de fabriek in Aken geproduceerd werd. Carla, doctor in de scheikunde, en verantwoordelijke materiaalchemie bij Continental, was persoonlijk aanwezig toen hij uit de mal gehaald werd: "Zelfs de dag voordien waren we niet helemaal zeker dat het zou werken." Het valt dan ook niet te verwonderen dat Carla die nacht weinig sliep. Haar collega's waren wekenlang bezig geweest met rubber te winnen uit paardenbloemwortels. Daarna volgden maandenlange experimenten in het laboratorium om uit te zoeken hoe het nieuwe materiaal gebruikt kon worden om natuurlijk rubber van de rubberboom, dat naast synthetisch rubber in elke band aanwezig is, te vervangen. Daar kwam nog een hele berg administratie bij, omdat Carla sinds 2007 samenwerkt met het Fraunhofer Institute for Molecular Biology and Applied Ecology van de universiteit van Münster.

Al het harde werk loonde de moeite en de eerste paardenbloembanden zijn al op de weg te vinden, ook al is die weg op dit moment nog Continentals eigen testcircuit. De productie van de nieuwe band zal pas ten vroegste in 2020 starten. Carla Recker kan haar enthousiasme niet verbergen en haar ogen stralen terwijl ze detail na detail vertelt. Eerst wat informatie over de paardenbloem zelf. Het type paardenbloem dat door Continental gebruikt wordt, Russische paardenbloem genaamd, werd door de onderzoekers van het Fraunhofer Institute gemodificeerd, zodat de plant meer sap produceert en als akkerbouwgewas geteeld kan worden.  Het doel is paardenbloemwortels te verkrijgen die zo groot zijn als suikerbieten. Dat moet bereikt worden door telers in Beieren en Saksen, die paardenbloemen zullen telen op hun testvelden. "We zullen moeten wachten van groeiseizoen tot groeiseizoen, en hopen dat er zich tussen de seizoenen geen overstromingen of andere rampen voordoen", zegt de 49-jarige onderzoekster, die er in jeans en sportschoenen heel wat jonger uitziet. Naast haar job bij Continental studeerde Carla milieutechnologie, een onderwerp dat haar goed van pas komt nu ze plots geconfronteerd wordt met biologie en landbouw.

'Material expert inside'

Carla's team kreeg onlangs officiële erkenning voor hun werk in München (Duitsland), toen het paardenbloemproject de GreenTec Award kreeg, Europa's meest prestigieuze milieu- en economieprijs. "Dat was zeker een hoogtepunt in mijn carrière", straalt Carla. "Anders blijft het succes van mijn werk meestal verborgen, zelfs al maakt het deel uit van zoveel producten." Met een kwinkslag zegt ze dat ze graag een stempel op haar voorhoofd zou willen zetten met 'Material expert inside'.

Rubber winnen uit paardenbloemen is niet nieuw: het eerste patent voor het proces werd in 1905 uitgereikt. Carla Reckers collega's vonden ook twee mappen over paardenbloemen in de archieven van Continental. "Maar het onderzoek werd gestopt, omdat het economisch niet rendabel was", legt ze uit. Vandaag is de situatie helemaal anders: "We hebben een ondernemingsplan opgesteld en op basis van de huidige gegevens ziet het er haalbaar uit." De paardenbloem is bovendien een weinig veeleisende plant die ook in Noord-Europa en op arme grond kan geteeld worden. Dat zal ons het lange vervoer uitsparen vanuit tropische rubberboomplantages. Er is ook geen concurrentie met de teelt van plaatselijke producten. Een bijkomend voordeel voor het milieu is het feit dat de paardenbloem een antwoord kan bieden op de wereldwijd groeiende vraag naar rubber, zonder dat daar nog meer regenwoud voor opgeofferd moet worden voor het planten van rubberbomen. Hierdoor zal de koolstofvoetafdruk dalen en de biodiversiteit stijgen, twee factoren die ook de GreenTec-jury overtuigd hebben.

Flower power op grote schaal

Vrachtwagenbanden vormen een grote potentiële markt voor het nieuwe materiaal: vrachtwagenbanden wegen 70 tot 80 kg, waarvan 30 tot 40 procent natuurlijk rubber, een veel hoger aandeel dan bij autobanden. Toch gelooft Carla Recker niet dat ooit al het rubber voor Continental-banden uit paardenbloemen zal gewonnen worden.  Omwille van redenen van economische veiligheid moeten banden gemaakt worden van een combinatie van verschillende ruwe materialen, maar met een maximale duurzaamheid. "En paardenbloemen zullen ons daar zeker bij helpen."

Op dit moment wordt er een pilootsysteem gebouwd dat gebruikt kan worden om op grote schaal paardenbloemrubber te produceren.  "We zitten nog maar in het beginstadium", legt Carla uit. We zullen heel wat uithoudingsvermogen aan de dag moeten leggen en het bedrijf zal ons een stevige ondersteuning moeten blijven geven.  Dit soort projecten is trouwens erg ongebruikelijk in de industrie. Als projectmanager verheugt Carla zich erover dat "iedereen achter ons staat." Het lijdt geen twijfel dat haar fascinatie voor paardenbloemen en de enorme energie die ze uitstraalt belangrijke factoren zijn geweest om hen over te halen.